Podstawy kompetencji kluczowych
Naturalne procesy, jakim podlega dziecko w okresie przedszkolnym, pozwalają na jego stymulację w kierunku kształtowania kompetencji kluczowych.
Wiek przedszkolny to okres w życiu dziecka, o silnie naznaczonej aktywności poznawczej wyrażającej się potrzebą wrażeń zmysłowych, emocjonalnych i intelektualnych.
Dziecko w tym okresie rozwojowym jest podatne na oddziaływania wychowawcze. To moment pobudzania procesów rozwojowych do optymalnej aktywizacji dzieci przez wykorzystanie ich własnej inicjatywy, zainteresowań, zaciekawienia i potrzeb.
Umiejętność językowa jest elementem ważnym w sprawnym funkcjonowaniu społecznym oraz nauczaniu. Ułatwieniem dla człowieka, w każdym okresie jego życia jest umiejętność poprawnego, swobodnego i ładnego sposobu wypowiadania swoich myśli co ułatwia kontakty z rówieśnikami, kontakty towarzyskie i decyduje nawet o powodzeniu życiowym człowieka.
Kształtowanie języka - to proces ciągły i wielostronny. Jest to jeden z celów wychowania przedszkolnego odgrywający istotną rolę w przygotowaniu dziecka do podjęcia nauki w szkole -rozwinięcie w nim wszystkich możliwości, zwłaszcza takich, które pozwolą mu łatwo kontaktować się z otoczeniem, rozwiązywać problemy, z którymi się zetknie, wykorzystywać wiedzę w nowych zadaniach.
Proces nauczania przebiega w szerokim zakresie na płaszczyźnie językowej, a aktywność werbalna jest specyficzną cechą uczenia się ludzi i musi mu nieustannie towarzyszyć.
ROLA ZABAWY W ROZWIJANIU KOMPETENCJI KLUCZOWYCH
Zabawa staje się w wieku przedszkolnym podstawową aktywnością dziecka – źródłem jego wiedzy językowej o świecie, identyfikatorem postaw moralnych, podstawą do rozwoju słownictwa oraz rozwoju intelektualnego, a także okazją do zawierania i podtrzymywania relacji społecznych z rówieśnikami i dorosłymi – w toku której dziecko mimowolnie, w sposób całkowicie naturalny zdobywa wiedzę i umiejętności.
JAK ROZWIJAMY KOMPETENCJE W PRAKTYCE PRZEDSZKOLNEJ?
POROZUMIEWANIE SIĘ W JĘZYKU OJCZYSTYM
Jest to zdolność do codziennego komunikowania się dziecka w środowisku przedszkolnym i nie tylko z dorosłymi i innymi dziećmi (np. komunikowanie własnych potrzeb, emocji).
Pozytywna postawa odnośnie do rozumienia i tworzenia informacji obejmuje gotowość do krytycznego i konstruktywnego dialogu, wrażliwość na walory estetyczne oraz zainteresowanie interakcją z innymi ludźmi. Wiąże się to ze świadomością oddziaływania języka na innych ludzi oraz potrzebą rozumienia i używania języka w sposób pozytywny i odpowiedzialny społecznie. Przyjmuje się, że dziecko kończące wychowanie przedszkolne powinno umieć opowiadać o zdarzeniach z przedszkola, odpowiadać na pytania, wyjaśniać własną przynależność do rodziny, grupy i narodu.
Kompetencje te obejmują umiejętność czytania i pisania oraz prawidłowego rozumienia informacji pisemnej, wymagają zatem znajomości słownictwa, gramatyki funkcjonalnej i funkcji języka. W ich skład wchodzi świadomość głównych rodzajów interakcji słownej, znajomość pewnego zakresu tekstów literackich i innych, a także głównych cech rozmaitych stylów i rejestrów języka.
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA:
Codzienne wspomaganie rozwoju mowy poprzez:
-
Udział w projekcie czytelniczym: „Mały Miś w świecie wielkiej literatury”, „Cała Łęczna czyta przedszkolakom”, „Cała Polska Czyta dzieciom”;
-
Realizacja programu autorskiego „Czytajmy razem”;
-
Realizacja programu autorskiego profilaktyki logopedycznej ,,Przedszkolaki, zdolne smyki, ćwiczą buzię i języki”;
-
Słuchanie utworów literackich czytanych zarówno przez nauczycieli oraz zaproszonych gości (szczególnie członków rodziny);
-
Kąciki czytelnicze w każdej sali, kącik na korytarzu „Wędrująca książka”;
-
Codzienny kontakt z literaturą dziecięcą;
-
Ćwiczenia pamięci odtwórczej, nauka wierszy, ról, odgrywanie scenek (drama, zabawy paluszkowe, teatr kukiełkowy, pacynki);
-
Występy artystyczne dzieci w uroczystościach przedszkolnych;
-
Kontakt z żywym słowem – nauczyciel, aktorzy (spektakle teatralne prezentowane przez nauczycieli, rodziców, zaproszonych gości w placówce oraz wyjazdy do teatru);
-
Uczestnictwo w konkursach recytatorskich przedszkolnych, międzyprzedszkolnych, gminnych, powiatowych;
-
Prowadzenie różnorodnych zabaw logopedycznych, artykulacyjnych, oddechowych;